Warszawa w pigułce

Komunikacja miejska
Dni wolne i święta
Parkowanie w Warszawie
Hulajnogi i rowery miejskie
Tanie sklepy
Niedziele handlowe
Karta miejska

Komunikacja miejska

W Warszawie masz do wyboru 4 środki komunikacji: autobusy, tramwaje, metro oraz pociągi miejskie. Rozkłady jazdy w czasie rzeczywistym oraz informacje na temat dojazdu komunikacją miejską w Warszawie dostępne są na portalu www.jakdojade.pl, jak i na Google Maps.

Bilety są dostępne do kupienia w biletomatach, znajdujących się w większości pojazdów (z wyłączeniem pociągów), w okolicach przystanków i metra. Również bilety można kupować w dużej różnorodności aplikacji:

• Jakdojade,
• mobiWAWA,
• moBilet,
• mPay,
• SkyCash,
• zBiletem.pl,
• GoPay.

O rodzajach i cenach biletów dowiesz się pod następnymi linkami:

• krótkookresowe, dobowe, 3-dniowe, weekendowe, grupowe: https://www.wtp.waw.pl/ceny-i-rodzaje-biletow/
• długookresowe: https://www.wtp.waw.pl/ceny-i-rodzaje-biletow/bilety-dlugookresowe/

Jeśli chodzi o pociągi miejskie, jest ich kilka rodzajów:

• KM (Koleje Mazowieckie) – nie są ważne bilety czasowe, za wyjątkiem połączeń lotniskowych,
• WKD (Warszawska Kolej Dojazdowa) – nie są ważne bilety czasowe, za wyjątkiem połączeń lotniskowych,
• SKM (Szybka Kolej Miejska) – we wszystkich pociągach SKM obowiązuje Taryfa przewozowa stołecznego Zarządu Transportu Miejskiego (ZTM).

Istnieje jednak możliwość kupienia Wspólnego Biletu ZTM-KM-WKD, z ceną i zakresem oferty można zapoznać się bezpośrednio na: https://www.wtp.waw.pl/integracje/wspolny-bilet-ztm-km-wkd/

Rozkład jazdy i schematy tras SKM: https://www.skm.warszawa.pl/category/rozklad-jazdy-i-schematy-tras/

Linie dzienne kursują w ramowych godzinach 5:00 – 23:00. W pozostałych godzinach kursują linie nocne. Organizacja nocnej komunikacji jest nieco odmienna. Podstawowe połączenia tworzą linie łączące dzielnice z centrum, które kursują co 30 lub co 60 minut a ich trasy są skomunikowane na przystankach przy Dworcu Centralnym umożliwiając przesiadki. Autobusy odjeżdżają przeważnie 15 i 45 minut po pełnej godzinie.

Metro kursuje w przybliżonych godzinach od 5:00 do 1:00. W nocy z piątku na sobotę oraz z soboty na niedzielę kursowanie metra wydłużone jest do godz. 3:00 z częstotliwością około 15 min.

Taryfa w autobusach linii nocnych jest taka sama jak dla linii dziennych, z uwzględnieniem przejazdu przez dwie strefy biletowe.

Więcej o biletach długookresowych i Karcie Miejskiej/Karcie Warszawiaka w rozdziale Karta miejska.

Dni wolne i święta

Zgodnie z Ustawą o dniach wolnych od pracy Polska ma 13 dni wolnych od pracy zwanych świętami. Dodatkowo jako dni wolne zalicza oczywiście wszystkie niedziele w roku kalendarzowym.

Oto wykaz świąt w 2024 roku:

• 1 stycznia (poniedziałek) — Nowy Rok,
• 6 stycznia (sobota) — Święto Trzech Króli,
• 31 marca (niedziela) — Wielkanoc,
• 1 kwietnia (poniedziałek) — Poniedziałek Wielkanocny,
• 1 maja (środa) — Święto Pracy,
• 3 maja (piątek) — Święto Konstytucji 3 Maja,
• 19 maja (niedziela) — Zielone Świątki,
• 30 maja (czwartek) — Boże Ciało,
• 15 sierpnia (czwartek) — Święto Wojska Polskiego, Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny,
• 1 listopada (piątek) — Wszystkich Świętych,
• 11 listopada (poniedziałek) — Święto Niepodległości,
• 25 grudnia (środa) — Boże Narodzenie (dzień pierwszy),
• 26 grudnia (czwartek) — Boże Narodzenie (dzień drugi).

Parkowanie w Warszawie

SPPN (Strefa płatnego Parkowania Niestrzeżonego) ma na celu uporządkowanie parkowania w centralnej części miasta. Dzięki SPPN wszystkie miejsca postojowe są oznaczone i możliwe jest parkowanie tylko na wytyczonych parkingach. Mieszkańcy strefy mogą skorzystać z zakupu abonamentu, uprawniającego do darmowego postoju w pobliżu miejsca zamieszkania.

Abonament mieszkańca może otrzymać osoba fizyczna, która spełnia łącznie następujące warunki:

• jest zameldowana na pobyt stały lub czasowy na terenie SPPN,
• rozlicza w Warszawie podatek PIT za poprzedni rok,
• jest właścicielem, współwłaścicielem lub użytkownikiem pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej do 2,5 tony lub samochodu osobowego powyżej 2,5 tony.

Abonament mieszkańca mogą również otrzymać osoby zameldowane czasowo.

Ogólnie rozróżnia się dwa rodzaje abonamentów:

• rejonowy – kosztuje 30 zł rocznie, pozwala zaparkować na niewielkim obszarze w pobliżu miejsca zameldowania: w rejonie do 100 m od parkomatów oddalonych nie więcej niż 150 m od domu,
• obszarowy – kosztuje 600 zł rocznie, pozwala zaparkować na obszarze obejmującym całe osiedle, wyznaczonym zgodnie z mapą obszarów abonamentowych w SPPN.

Więcej o abonamencie mieszkańca znajdziesz tu: https://zdm.waw.pl/sprawy/parkowanie/abonament-mieszkanca/.

W Warszawie strefy płatnego parkowania niestrzeżonego znajdują się w kilku dzielnicach: w Śródmieściu, na Woli, Mokotowie, Ochocie, Żoliborzu, Pradze Północ oraz Pradze Południe.

Strefy płatnego parkowania niestrzeżonego obowiązują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00-20:00 (z wyłączeniem dni: 2 maja, 24 i 31 grudnia). W soboty, niedziele i dni świąteczne parkowanie jest bezpłatne.

Za godzinę rozpoczęcia parkowania przyjmuje się godzinę wykupienia biletu (w przypadku wykupienia biletu w godzinach funkcjonowania Strefy) lub godzinę 8:00 w najbliższym płatnym dniu funkcjonowania Strefy (w przypadku wykupienia biletu poza godzinami funkcjonowania Strefy).

Wysokość opłat:
– pierwsza godzina: 4,50 PLN
– druga godzina: 5,40 PLN
– trzecia godzina: 6,40 PLN
– czwarta i każda kolejna godzina: po 4,50 PLN

Minimalna opłata za postój wynosi 0,50 zł, co równa się 10-minutowemu postojowi.

Za parkowanie możesz zapłacić w parkomacie (płatność możliwa bilonem oraz kartą) lub za pomocą systemu płatności mobilnych (np. jeśli nie widzisz parkomatu w pobliżu). Służą do tego trzy aplikacje: MobiParking, moBILET oraz Flowbird.

UWAGA!
Brak wniesienia opłaty za postój samochodu w strefie płatnego parkowania może skutkować nałożeniem opłaty dodatkowej w wysokości 300 PLN.

Parkowanie pojazdów osób niepełnosprawnych

W strefie płatnego parkowania znajdują się specjalnie oznaczone miejsca postojowe, tzw. koperty dla pojazdów osób z niepełnosprawnością, które posiadają specjalną Kartę Parkingową.

Na podstawie Karty Parkingowej, umieszczonej za przednią szybą pojazdu, parkowanie na kopertach jest bezpłatne. 

Mapę i wykaz ulic objętych płatnym parkowaniem, szczegółowe informacje dotyczące opłat za postój oraz informacje na temat Karty Parkingowej znajdziesz na stronie zdm.waw.pl.

Hulajnogi i rowery miejskie

Hulajnogi

W Warszawie są dostępne do wypożyczenia hulajnogi elektryczne. Jest kilka serwisów, udostępniających do korzystania hulajnogi za ustaloną cenę, z którą można zapoznać się w odpowiedniej aplikacji.

Hulajnogi dostępne w stolicy: Lime, hive, Bird, CityBee i Blinkee City.

Hulajnoga elektryczna to pojazd

Prawo precyzuje, że elektryczna hulajnoga to „pojazd napędzany elektrycznie, dwuosiowy, z kierownicą, bez siedzenia i pedałów, konstrukcyjnie przeznaczony do poruszania się wyłącznie przez kierującego znajdującego się na tym pojeździe”.

Kierującego hulajnogą elektryczną obowiązują wszystkie przepisy dotyczące pojazdów.

Hulajnogą wolno jeździć:

• drogą dla rowerów,
• jezdnią, na której jest ograniczenie prędkości do 30 km/h,
• po chodniku, gdy nie ma drogi dla rowerów, a po sąsiadującej jezdni obowiązuje prędkość powyżej 30 km/h..

Parkować wolno:

• na chodniku, w miejscu do tego przeznaczonym, a w przypadku braku takiego miejsca
• równolegle do krawędzi jezdni, jak najbliżej krawędzi chodnika, która jest najbardziej oddalona od jezdni (1,5 m szerokości chodnika dla ruchu pieszych).

Jeśli chodzi o prędkość, to:

• maksymalna prędkość po drodze dla rowerów albo jezdni to 20 km/h,
• po chodniku i drodze dla pieszych prędkość zbliżona do prędkości pieszego (pieszy osiąga prędkość w granicach 3-5 km/h, tylko jeśli nie ma ani ścieżki rowerowej, ani odpowiednie jezdni),
• w wybranych miejscach do 12 km/h, aby zapewnić bezpieczeństwo pieszym:
  • na Krakowskim Przedmieściu i Nowym Świecie, w czasie gdy ulice te są deptakiem
  • na Chmielnej na odcinku, który jest deptakiem
  • na Bulwarach Wiślanych, na odcinku na którym nie ma wydzielonej drogi dla rowerów.

Są też strefy, gdzie obowiązuje zakaz wjazdu hulajnogą elektryczną, są to Stare Miasto, Łazienki Królewskie i Ogród Krasińskich. 

Hulajnoga elektryczna jest pojazdem dla dorosłych i starszych dzieci:

• do 10 roku życia jest zabronione poruszanie się po drogach publicznych,
• od 10 do 18 lat jest wymagana karta rowerowa lub prawo jazdy kategorii AM, A1, B1.

Hulajnogą nie można przewozić osób, bagaży ani zwierząt.

Rowery

W Warszawie na ponad 300 stacjach można wypożyczyć rower miejski Veturilo. Dostępnych jest ponad 3000 rowerów, z czego 2700 tradycyjnych, 300 „elektryków” i 30 tandemów. Przez pierwsze 20 minut jeździsz za darmo. Rowery są dostępne całą dobę, przez 9 miesięcy w roku – od 1 marca do 30 listopada. Znajdziesz je we wszystkich 18 dzielnicach Warszawy, najwięcej w Śródmieściu, na Woli i Pradze Południe.

Wypożyczyć rower można:

• przez stronę internetową veturilo.waw.pl,
• przez Aplikację Mobilną Veturilo.

Podczas rejestracji należy dokonać opłaty początkowej w wysokości co najmniej 10 złotych.

Aktualny wykaz wszystkich miejsc, z których wypożyczysz i zwrócisz rower znajduje się na stronie veturilo.waw.pl/mapa-stacji/ oraz w aplikacji. Możesz też zostawić rower w tzw. strefach zwrotu, czyli dodatkowych punktach takich jak publiczne parkingi rowerowe. Za pozostawienie w nich roweru system naliczy opłatę dodatkową – 15 złotych. Z kolei za przyprowadzenie roweru ze strefy zwrotu do stacji Veturilo na twoje konto trafi 5 złotych.

Porzucanie rowerów, czyli kończenie wypożyczenia poza stacją Veturilo lub strefą zwrotu, nie jest dozwolone. Takie zachowanie może wiązać się z naliczeniem użytkownikowi kary przez operatora systemu. Każdy rower jest wyposażony w GPS.

Ile to kosztuje?
Wypożyczenie rowerów tradycyjnych i tandemów:
1-20 minut – 0 zł
21-60 minut – 1 zł
Druga godzina – 3 zł
Trzecia godzina – 5 zł
Czwarta i każda następna godzina – 7 zł

Wypożyczenie rowerów ze wspomaganiem elektrycznym:
1-20 minut – 0 zł
21-60 minut – 6 zł
Druga i każda następna godzina – 14 złPełny cennik znajdziesz na stronie veturilo.waw.pl/cennik/

Tanie sklepy

W styczniu 2023 roku najtańszą siecią handlową według ASM Sales Force Agency okazał się Auchan. Za podstawowe zakupy trzeba tu było zapłacić 233,15 zł. To cena za koszyk zakupowy, w którym znalazły się produkty z 10 kategorii: chemia domowa i kosmetyki, produkty tłuszczowe, mięso, wędliny i ryby, produkty sypkie, napoje, dodatki, nabiał, używki i piwo, mrożonki oraz słodycze.Drugi w rankingu najtańszych sieci jest Lidl, gdzie za analizowane produkty w styczniu trzeba było zapłacić 254,14 zł, a trzeci – Kaufland, gdzie trzeba wydać 261,58 zł. Następne w kolejności są: Makro Cash&Carry, E.Leclerc, Carrefour, Aldi, Intermarche, Netto, Dino i Selgros Cash&Carry. Dopiero na 12. pozycji jest Biedronka, gdzie analizowany koszyk produktów kosztował w styczniu 279,95 zł.

Niedziele handlowe

Niedziela handlowa w Polsce to określone niedziele w roku, kiedy sklepy mają prawo prowadzić działalność handlową. Zgodnie z przepisami, niedziele handlowe są ograniczone i regulowane przez ustawę. 

W praktyce, od 2018 roku, w Polsce obowiązuje zakaz handlu w wybrane niedziele, a od 2020 zakaz obejmuje prawie wszystkie niedziele.

Niedziele handlowe przypadają w:

• ostatnią niedzielę stycznia, 
• ostatnią niedzielę kwietnia, 
• ostatnią niedzielę czerwca, 
• ostatnią niedzielę sierpnia, 
• jedną niedzielę bezpośrednio przed pierwszym dniem świąt Wielkanocy, 
• dwie niedziele bezpośrednio przed pierwszym dniem świąt Bożego Narodzenia. 

Istnieją jednak kategorie sklepów, które są wyłączone spod tego zakazu, takie jak m.in. 

– stacje paliw, 

– kwiaciarnie, 

– apteki, 

– sklepy z pamiątkami,

– piekarnie, cukiernie, lodziarnie,

– zakłady lecznicze dla zwierząt,

– placówki handlowe, których działalność polega na sprzedaży prasy, biletów komunikacji miejskiej, kuponów z grami i wyrobów tytoniowych,

– placówki handlowe w zakładach hotelarskich,

– poczta,

– inne.

Oto kalendarz niedziel handlowych 2024:

• 28 stycznia,
• 24 marca,
• 28 kwietnia,
• 30 czerwca,
• 25 sierpnia,
• 15 grudnia,
• 22 grudnia.

Karta miejska

Spersonalizowana Warszawska Karta Miejska, w skrócie nazywana SWKM, to karta z nadrukowanym imieniem i nazwiskiem oraz aktualnym zdjęciem, na której można zakodować elektroniczny bilet długookresowy i informację o przysługujących zniżkach. Karta wydawana jest przez Zarząd Transportu Miejskiego (ZTM).

Aby uzyskać Spersonalizowaną Warszawską Kartę Miejską należy złożyć w ZTM wypełniony wniosek i dołączyć do niego zdjęcie. We wniosku pasażerowie muszą podać swoje imię i nazwisko, PESEL (lub datę urodzenia w przypadku obywateli innych krajów) oraz opcjonalnie adres zamieszkania z kodem pocztowym, nr telefonu i adres e-mail.

Można to zrobić na kilka sposobów:

• online w elektronicznym Punkcie Obsługi Pasażerów (e–POP), lub za pośrednictwem miejskiego portalu e-usług Moja Warszawa, korzystając z profilu zaufanego,
• w dowolnym Punkcie Obsługi Pasażerów (POP) ZTM, z wyjątkiem Punktów Kodowania Biletów w gminach podwarszawskich,
• w Wydziale Obsługi Mieszkańców (WOM) dla poszczególnych dzielnic Warszawy,
• lub wysyłając wniosek w wersji papierowej na adres:
  Zarząd Transportu Miejskiego
  ul. Grochowska 316/320
  03-839 Warszawa
  z dopiskiem „Personalizacja SWKM”

Wniosek do uzyskania Karty Miejskiej oraz więcej informacji znajdziesz na stronie:
https://www.wtp.waw.pl/warszawska-karta-miejska/

Mogłeś(-aś) niejeden raz się spotkać z określeniem Karty Warszawiaka, lecz przez pojęcie Karty Warszawiaka rozumiemy elektroniczny hologram przyklejony do Karty Miejskiej.

Aby móc korzystać z Karty Warszawiaka trzeba spełniać dwa warunki.

Po pierwsze – trzeba mieszkać w Warszawie, a po drugie – rozliczać w niej podatki.

W ten sposób miasto chce zachęcić przyjezdnych do dokładania się do miejskiego budżetu.

Podczas składania wniosku będziemy musieli okazać pierwszą stronę zeznania podatkowego za poprzedni rok, koniecznie ze stemplem Warszawskiego Urzędu Skarbowego. Osoby, które zeznanie podatkowe składały przez internet, muszą okazać urzędowe poświadczenie odbioru (UPO) oraz pierwszą stronę zeznania podatkowego składanego drogą elektroniczną. Jeżeli nie posiadamy powyższych dokumentów, możemy udać się do urzędu skarbowego i poprosić o wystawienie zaświadczenia potwierdzającego rozliczenie PIT-a w Warszawie, które następnie przedstawimy podczas składania wniosku o Kartę Warszawiaka.

Dzieci osób rozliczających swoje PIT-y w stolicy mogą otrzymać Kartę Młodego Warszawiaka, która również uprawnia do zniżek w komunikacji miejskiej i wszystkich innych instytucjach, gdzie zniżki zapewnia klasyczna Karta Warszawiaka. Kartę Młodego Warszawiaka przysługuje do 30 września roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 21 lat, a także studentom do 26 roku życia.

Dowiedzieć się o cenach za komunikację z hologramem Karty Warszawiaka można na poniższej stronie:

https://www.wtp.waw.pl/ceny-i-rodzaje-biletow/bilety-dlugookresowe/

Zakodowanie hologramu Karty Warszawiaka jest możliwe na następujących dokumentach:
– Spersonalizowana Warszawska Karta Miejska (SWKM),
– Karta bankowa PKO BP,
– Elektroniczna Legitymacja Studencka,
– Elektroniczna Legitymacja Doktorancka,
– Elektroniczna Karta Pracownicza,
– Karta Kibica Legii Warszawa.

Urzędy zastrzegają sobie prawo do wyrobienia Karty Warszawiaka w ciągu od 7 do 30 dni. W praktyce jednak często trwa to o wiele szybciej. W przypadku składania wniosku osobiście, oraz posiadania przy sobie wszystkich potrzebnych dokumentów, możliwe jest uzyskanie e-hologramu od ręki.

Jeśli chodzi o termin ważności, Karta Warszawiaka jest zawsze ważna do końca kolejnego roku. E-hologram wgrany w 2023 r. będzie ważny do 31 grudnia 2024 r.

 Osoby uprawnione, które korzystają już z Karty mogą przedłużyć jej ważność na kolejny rok w:

• wybranych biletomatach – opcja dla osób, które mają wgrany e-hologram ważny do końca bieżącego roku. Wystarczy włożyć kartę do kieszeni biletomatu, wybrać z menu opcję przedłuż e-hologram i postępować zgodnie z wyświetlanymi komunikatami,
• Punktach Obsługi Pasażerów (POP ZTM) i Wydziałach Obsługi Mieszkańców (WOM) – opcja dla osób, których uprawnienia straciły ważność w latach poprzednich lub nie posiadają jeszcze wgranych uprawnień oraz dla rodzin z trójką dzieci i wielodzietnych.